Hamlet, endeleg Hamlet

? Kva er favorittbøkene, då?

      ? Den, og den, og den. Ja, og så Hamlet. Må ikkje gløyme Hamlet.

      ? Mm. Nehei.

      Ein seier ikkje ustraffa at ein likar Hamlet. Eg seier det ikkje ustraffa. Seier eg det, føler eg at eg blir uglesett, stempla som arrogant, pompøs. Eg er vel i feil miljø, det blir snakka lite om bøker. Då burde eg ôg vere nøgd med å halde kjeft, i alle fall om Hamlet. Det klarer eg ikkje. Lysta kjem, med jamne mellomrom, ho boblar opp, lysta til å seie at Hamlet er ei knakande god bok. Då eg var litteraturstudent syntes eg ôg det, ein skulle tru at litteratur-studentmiljøet var idéelt for kjærleikserklæringar til Hamlet. Men nei. Kvifor snakke om noko så kjent? Ein studerer ikkje litteratur for å snakke om det alle kjenner, ein studerer litteratur for å fordjupe seg i det mest ingen kjenner til. Må ein absolutt snakke om Hamlet, og det skal ein eigentleg ikkje, må ein ha noko nytt å komme med, ei revolusjonerande nylesing, helst tufta på marginale teoretiske retningar på veg opp og fram, i mi tid var det dekonstruksjon og feminisme, no er det sikkert noko anna, eg har slutta å følgje med. Eg hadde aldri noko nytt å komme med, eg hadde knapt noko i det heile, bortsett frå ein fascinasjon og respekt som nektar å sleppe taket, om noko har han vokse seg sterkare. Eg likar Hamlet av same, platte, uoriginale grunnar som alle andre som likar Hamlet, det er språket, det er drivet, det er somlinga, nølinga, kokkeluringa, uthalinga av hemnen av farsdrapet, det er sjølve karakteren, kor han konstant vekslar mellom eufori og depresjon, før han til sist landar på ei sorgmunter og fjellstø fatalisme. Det er nok, det burde vore nok. Men så er det ikkje det. Eg blir ikkje kvitt det barnslege behovet for å shout it from the mountain top, med stadig mindre, men likevel tilstadeverande håp om å ikkje bli stempla som pompøs elitist.

      Grunnsynet mitt på Shakespeare er like lite originalt som på Hamlet, det er at det i si tid var folkeunderhaldning, at stykka har framdrift og genialt språk, men at dei ikkje er så djupe som folk i våre dagar trur. Alle kan forstå Shakespeare, ein må ikkje vere halv-, heil eller mellomstudert røvar for å ha utbytte av han. Dette grunnsynet har den ulempa at det triggar behovet for å dra den store Skalden ned i søla, nær så sagt, ein får lyst til å vise kor relevant og allmenngyldig han er. Eg prøvde på det i siste boka, Glør i sommarnatta ( som eigentleg skulle heitt Shakespeare på norsk ). Dette er fem forteljingar som alle har henta plott, handling og personar skamlaust og direkte frå Shakespeares skodespel. Det einaste nye er å omsette det til prosa, gi dei nye namn ( som i forteljinga ?Rigmor og Jesus?, der ?Rigmor? sjølvsagt er ?Romeo? og ?Jesus? er ?Julie? ) og legge miljøet til ei norsk bygd. Frekt, kanskje forkasteleg, men idéen meiner eg var god, å vise kor pregnant originalane er, ein homage. Hamlet tørte eg likevel ikkje å gi meg i kast med. Men: Som plaster på såret fekk eg skrive ?Hamlet: Historien bak?. Det er barnsleg, det er unødvendig, det er ikkje noko nytt eg har å komme med, no heller, likevel føles det så godt å få skrike ut om dette verket, til fleire tusen abonnentar og bokinteresserte. Det er Hamlet, endeleg er det Hamlet. Innlegget står i Bokvennen 4/2010, i salg no, i Narvesen-kioskar og ymse bokhandlar.