Bergen offentlege bibliotek har flott ny webside, krydra med tiltak for å trekke fleire besøkande, eventuelt trigge merksemd i media, dei fekk oppslag med ein Knausgård-konkurranse. Ein annan ting er:"Bergen leser", bergenserane skal kåre si favorittbok. Llista er no endeleg, ein stemmer på ti kandidatar. Slik strategi er så moderne og i tida at både kommune- og fylkestingspolitarar græt av glede, dette er nytenking og brukarvennlegheit, det er dynamisk og utadvendt. Og biblioteket skal vere for folket. Ein skal kunne låne alt hjartet ønsker av kulturprodukt, uavhengig av inntekt og status. Men skal det vere av folket? Når ein legg opp til slik publikumsstyring er det inga bombe at det er dei florlette bestselgarane som hevdar seg. Det er dei bøkene ein får kjøpt overalt, i butikk, på flyplassar, på tog, i daglegvarebutikkar, det er underhaldningsbøkene, det er Zafon, Nesbø, Samartin, Hislop og sjølvsagt Knausgård. Folk flest likar ikkje bøker, filmar og musikk med krav om konsentrasjon, eller med innebygd motstand, eller særleg originalitet, til meir originalt, til vanskelegare er det å kjenne seg igjen, noko som visst er eit krav. Bøker, til dømes, kan gjerne vere lange, så lenge plottet er lett å følgje med på og dreier seg om oppklaring av eit mord, eller ser tilbake på ein sår men sødmefylt oppvekst, og sjølvsagt, har nok love interest. Dette er ikkje noko nytt, dette veit jo òg biblioteket. Er det då rett at dei "leflar" med folket sin smak, at dei slik hevar det som allereie sel i bøtter og spann opp på den kulturelle pidestallen? Bør dei ikkje heller prøve å formidle noko anna enn det som skrik mot oss på Narvesen og i tv-reklamer?
På ungdomsskulen er det knallhardt konformitetspress, ein vil for einkvar pris ikkje skilje seg ut, ein vil ha same buksa som alle andre, må vere kul på håret, ha rett mobil. Men allereie på vidaregåande byrjer det å slå sprekker, vi lærer at det er lov å vere annleis, snart er ein til og med gammal nok til å stemme. Vi byrjer forhåpentlegvis å tenke over dette med grunnar, kva likar vi, kva er viktig, og kvifor? Er det god nok grunn til å like noko at alle andre likar det? Det har vel skjedd eit og anna i nær historie som seier sitt om kva som skjer når alle går i flokk, korleis det går når alle meiner det same. Bøker er ikkje det viktigaste i livet. Det er berre eit kulturprodukt av mange. Men altså eit produkt. Når eg kjøper ny bil, spør eg ikkje ein tilfeldig fyr på gata om kva som er best. Eg prøver å spørje ein som har vit på bilar, ein slags ekspert, eventuelt ein bilselgar viss eg er heilt opprådd. Det beste med biblioteket er jo at det jobbar ekspertar der, ekspertar med utdanning som har lest i haugar og dungar med bøker. Er det ikkje betre at folket spør dei, i staden for at biblioteket står med hatten i handa og spør folket?
