I Morgenbladet nr 33s melding av Jan Kjærstads nye bok kjem ein overraskande påstand: "Årets Kjærstad-roman kan ikke vende den norske litteraturen bort fra blodets hvisken og benpipenes bønn –". Det var svært gledeleg å lese at norsk samtidslitteratur altså fortsett i sporet til kanskje verdens fremste forfattar. Kjærstad skulle skamme seg, prøve å snu dette, nei? Men påstanden fortsett med eksempel på samtidig "blodkviskring": "til det skriver Ørstavik, Espedal, Gulliksen og Knausgård for godt." Godt skriv dei kanskje, men kor er linken til Hamsun? Programerklæringa til den ( relativt ) unge Hamsun skulle sette han i opposisjon til det han meinte var den regjerande, gamaldagse, stivna litteraturen, ho skulle forklare at han skreiv det han høyrte når han lytta til sitt indre liv. Dette skreiv han på ein måte som har lite til felles med sobre, nøye gjennomtenkte og knallhardt bearbeidde skildringar av oppvekst og familiekonflikter, nærmast kammerdrama. I byrjinga, og i "Redakør Lynge", tenkte nok òg Hamsun at dette var "hans kamp" mot røkla. Men så er det at blodet hans ikkje ville følgje logikken, det pumpar liksom i rykk og napp. Og av og til går kviskringa over til roping. Slikt blir ikkje dekt av introspeksjon, reflekterande undring og sandpussa setningar, det blir forsøkt framstilt i noko nytt, dels spontant, kokt i hop av ein uskolert raring som frivilleg slipa ned nervane. Ein kan seie mykje om Knausgård, Ørstavik & co, men dei skriv ikkje nytt, uskolert og rart, dei representerer tvert imot den regjerande litteraturen, slett ikkje fokusert på blodkviskring og beinmumling slik som opphavsmannen meinte det.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar